---

Παρ 31 Δεκ 2010

Πες στον Αη Βασίλη ακόμα τον ψάχνω (part 2) : και το χιόνι έπιπτε right through.

Διάβασε το πρώτο μέρος εδώ

Δύσκολοι 21ου αιώνα Μοντέρνοι Καιροί, και κάθε συντάκτης που σέβεται τον εαυτό του και την αφιερωματική του πένα ακολουθεί τα σημεία των καιρών. Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο, Χειμώνας... πάλι άνοιξη... και οι κορεάτικες εικόνες του Kim Ki-duk συνοψίζουν με το συμβολικότερο δυνατό τρόπο τις θεματικές εναλλασσόμενες επιλογές. Έτσι από τις εφήμερες καλοκαιρινές αγάπες, περνάμε στις ρομερικές ιστορίες του χειμώνα, στα τσιγγούνικα Χριστούγεννα του κυρίου Σκρούτζ ή στο χωρίς home αλλά τόσο alone κοριτσάκι με τα σπίρτα. Μιλώντας για Burtonεφιάλτες, προλαμβάνουμε τυχόν μελλοντικό σινεμνημόνιο και σας προτείνουμε ανεπιφύλακτα τον αφορολόγητο CharlotΧρυσοθήρα.

Aν η σύγχρονη marketing κυρίαρχη εικόνα του δωροφόρου Santa Claus συνδέεται με τον καλοκάγαθο και μαλωμένο με τη δίαιτα ηλικιωμένο, ποια μορφή θα δίνατε στον ήδη (εκατό)δεκαπεντάχρονο κινηματογράφο; Πριν στείλετε τα σκίτσα της φαντασία σας για ένα πιθανό μελλοντικό cine.gr διαγωνισμό, σας ενημερώνουμε πως, προς χάριν του τίτλου, θα του δώσουμε σχήμα χιονάνθρωπου και θα αναρωτηθούμε γιατί το χιόνι συνεχίζει να πέφτει right through στις οθόνες του.

Πρώτη και λογική απάντηση έρχεται από χώρες όπου οι καιρικές δυσμενείς συνθήκες αποτελούν την καθημερινότητα και όχι το εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο –τηλεοπτικό ρεπορτάζ. Αναμενόμενη, λοιπόν, χιονοπαρουσία στη φιλμογραφία του Kaurismaki και των άλλων βορείων παγκόσμιων προαστίων σκηνοθετών με μια σύντομη αναφορά στην ταινία ευχάριστη έκπληξη του 2003. Σε ένα λόγω χιονιού κεκλεισμένων των θυρών ντεκόρ στην κατάλευκη βόρεια Ισλανδία ζητείται απεγνωσμένα ονειρεμένη απόδραση για τον συμπαθέστατο κύριο Noi Albinoi. Kαι αν οι γλωσσολόγοι μας ενημερώνουν πως οι εσκιμώοι χρησιμοποιούν περίπου πενήντα λέξεις για να αναφερθούν στο χιόνι και η κινηματογραφική γραμματική μας προτείνει ποικίλες προσεγγίσεις, ο ρόλος του χιονιού σπάνια είναι συνοδευτικός. Εκτός σεναρίου και καταστάσεων, μπορεί να παρομοιαστεί με ένα παρθένο πεδίο, μία λευκή οθόνη συνδεδεμένη με τη σιωπή, όπως η λευκή σελίδα περιμένοντας το μελάνι. Ωστόσο, ανάλογα με τις σινέ επιλογές του σκηνοθέτη, αποτελεί συνήθως τον κινητήριο μοχλό που αλλάζει τη ροή των γεγονότων ή ακόμα ένα χωρίς αμοιβή πρωταγωνιστικό ρόλο όπως και ο άνεμος – με μια χαρακτηριστική αναφορά στο αριστούργημα του βωβού κινηματογράφου The Wind ως πατρενέρ της μοναδικής Lillian Gish.

Άρρηκτα συνδεδεμένο με το λευκό χρώμα και τον ψυχαναλυτικό του συμβολισμό, παραπέμπει στην αθωότητα, την αγνότητα βγαλμένη από Χιονάτη. Παραμένοντας στο «παραμυθένιο κλίμα» των ημερών και την πιθανή αισιοδοξία που μπορεί να κρύβεται κάτω από την λευκή κρύα επιφάνεια, δύο ενδεικτικά παραδείγματα μεταμορφώνουν το δυσβίωτο για τους άπορους χιόνι σε παράδεισο. Ο πάμπτωχος Τσάρλι, χάρη στο καλυμμένο από χιόνι χαρτονόμισμα, κερδίζει το χρυσό εισιτήριο για το εργοστάσιο σοκολάτας, γεγονός που αλλάζει τη ζωή του και όχι μόνο, ενώ ένας άλλος Charlie, λέγε με Σαρλώ, μετά από άπειρες τραγελαφικές περιπέτειες και ένα υπέροχο γεύμα από.... μπότα μεταμορφώνεται σε ζάμπλουτο χρυσοθήρα.

Μόνο που όλα αλλάζουν όταν κάτω από το χιόνι κρύβονται τέσσερα εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά και τα βασικά θηριώδη ένστικτα της ανθρώπινης φύσης βγαίνουν στην επιφάνεια. Ο λόγος περί ενός απλού σχεδίου ή στα ίδια μήκη κύματος Fargo εγκληματιών. Το χιόνι καλύπτει, λευκαίνει τα πάντα (όπως το στην καθημερινή γλώσσα ξέπλυμα βρώμικου χρήματος) ή τουλάχιστον έτσι ελπίζουν οι επίδοξοι εκτός νόμου ορειβάτες. Κι αν το λευκό, μεταξύ άλλων έχει συνδεθεί με τη μυθολογική γέννηση του κόσμου και το κοσμογονικό πέρασμα από το σκοτάδι στο φως, ο θάνατος του πάει πολύ- η Λάμψη του βιρτουόζου Kubrick το αποδεικνύει άριστα- αλλά και η Misery ψυχασθένεια.

Άλλον ένα χαρακτηριστικό πόλος έλξης σκηνοθετών αποτελεί η εικόνα του απέραντου και μυστηριώδες λευκού που δύσκολα περικλείεται στα τέσσερα (χωρίς τρισδιάστατα γυαλιά) όρια του σινεκάδρου και κυρίως καλύπτει/ καλύπτεται από μυστήριο. Αυτό το Πράγμα απο τον άλλο κόσμο -και η εκδοχή του The Thing Carpenter-, μένει αιώνες θαμμένο κάτω από τους πάγους της Αλάσκα για να απειλήσει την ανθρώπινη ύπαρξη α λα Body Snatchers, και θυμίζει την χρησιμοποίηση της ερήμου ως ευδόκιμο ντεκόρ για ασυνήθιστα εξωγήινα star wars όντα. Και καθώς πρόκειται για απέραντο και φύση, τι καλύτερο ντεκόρ μπορεί να φανταστεί κανείς για να τονίσει τις υπεράνθρωπες προσπάθειες επιβίωσης απέναντι στην ανεξέλεγκτη και απρόβλεπτη φύση; Αντιστοίχως με την αγαπημένη απέραντη γαλάζια θεματική θαλασσοπληγμένων ηρώων, μύθων και hollywood παραμυθιών, αληθινές ιστορίες με επικά soundtracks, επτά χρόνια στο Θιβέτ ή κάποιοι μήνες στα Himalaya του Valli, η μικροσκοπική σε σχέση με το σύμπαν ανθρώπινη θέληση φέρεται να τα βγάζει πέρα. Ειδική μνεία στον πρώην πεντάστερο σερίφη και νυν πιλότο John Wayne για τον οποίον μια εβδομάδα στους -40 του Island In The Sky βόρειου πόλου δεν είναι παρά περιπέτεια για αρχάριους.

Επιστροφή στα μικρά και ανθρώπινα όπου χιόνι σημαίνει κρύο άρα καιρός για δύο εκτός από τη Μια Καρδιά το Χειμώνα του Daniel Auteuil που δεν έχει να κάνει μεν με χιονοστιβάδες ή χιονοθύελλες, αλλά εισάγει μια άλλη όψη της ψυχολογικής ανεπάρκειας, του συναισθηματικού κενού. Λευκή ατμόσφαιρα σαν τις λευκές Insomniaκες νύχτες του Pacino, την παγωμένη Πρώτη φορά που πέθανα, τις περιπλανώμενες Dolls του Kitano και μια μεταδογματική ιστορία αγάπης με την υπογραφή Vinterberg. It`s All About Love όπως πάντα, με την δυσοίωνη εκδοχή του 2021 κοντινού μέλλοντος προς άμεση αποφυγή για όσους πάσχουν από καταθλιπτικό σύνδρομο εορτών, χωρίς φόβο για τους πιο ανθεκτικούς. Διαφορετικά το βάθος του πεδίου είναι λευκό σαν τον υπότιτλο της Kieslowski δεύτερης χρωματικής ταινίας. Μακριά από εμάς η απαισιοδοξία ή η 2012 καταστροφολογία καθώς το χιόνι έπιπτε και ελπίζουμε θα πίπτει στις οθόνες μας, όπως το σινεταξίδι του αυτοκράτορα και το ακούραστο βάδισμα του Chaplin πιγκουΐνου για μια χρονιά γεμάτη κινηματογραφικές ψευδαισθήσεις ισάξιες της Μεγάλης Renoirικής Χίμαιρας και των πρώτων εν έτη 1907 ασπρόμαυρων βημάτων:

---