---

Παρ 16 Μαϊ 2003

Preview του The Matrix Reloaded

Μπαίνοντας στον κόσμο του Matrix στην πρώτη ταινία, μείναμε έκθαμβοι απ’ τα εφέ και τις εντυπωσιακές σκηνές μάχης αλλά κυρίως σταθήκαμε στο σεναριακό βάθος, τα αμείλικτα ερωτήματα που έθετε και τη θεωρία των παράλληλων κόσμων: του πραγματικού και αυτού που έφτιαξαν οι μηχανές. Μας άρεσε γιατί έθεσε ερωτήματα υπαρκτά, παρά την φαινομενικά φανταστική υπόθεση και μας έβαλε σε διαδικασία σκέψης. Αρνήθηκε να δώσει απαντήσεις και δημιούργησε μια ολόκληρη ιδεολογία για το τι ακριβώς είναι το Matrix.

Με αυτές τις σκέψεις και δεδομένες τις φήμες για εφέ και μάχες που θα κάνουν όλα τα άλλα να μοιάζουν με… προϊστορικά καρτούν, το Reloaded δυστυχώς χάνει ένα σημαντικό μέρος της μαγείας που συνόδευε το πρώτο μέρος. Είναι φανερό ότι το team των δημιουργών θαμπώθηκε απ’ τα πραγματικά επιτεύγματα του οπτικού τμήματος και αναπόφευκτα το σενάριο πέρασε σε δεύτερη μοίρα.

Αν και αποτυγχάνει να φτάσει στο επίπεδο του Matrix, κυρίως λόγω της υποβάθμισης του σεναρίου, το Reloaded παραμένει μια άκρως εντυπωσιακή ταινία που ανάλογα με το τι ξεχωρίσατε περισσότερο στην πρώτη (εφέ ή σενάριο) θα συγκλονίσει ή θα αφήσει μια αίσθηση ανικανοποίητου. Σε κάθε περίπτωση, αξίζει να βγάλετε τα δικά σας συμπεράσματα…

Τα ερωτήματα υπάρχουν ακόμα και μάλιστα γίνονται ακόμα πιο πιεστικά όταν οι ανατροπές όσων γνωρίζαμε μέχρι τώρα γίνονται σαφείς, όμως είναι φανερό ότι δεν είναι αυτός ο σκοπός του. Κάπου χάνεται, κάπου δεν αφήνει περιθώρια για πολλή σκέψη και απλά ποντάρει στα εφέ που όμως ούτε καινούργια είναι, ούτε εντυπωσιάζουν όσο θα περίμενε κανείς αφού το στοιχείο του αιφνιδιασμού έχει χαθεί με το τέλος του πρώτου μέρους της τριλογίας.

Ναι, ο Neo πετάει, αλλά αναπόφευκτα φέρνει στο μυαλό σκηνές από Superman ίσως καλύτερα γυρισμένες. Ναι, αντιμετωπίζει ταυτόχρονα 100 Agent Smiths και όντως δεν μπορείς να ξεχωρίσεις εύκολα τον πραγματικό, δεν παύει όμως να είναι υπερβολική και σε κάποια σημεία καρτουνίστικη η συγκεκριμένη μάχη. Επίσης η σκηνή της καταδίωξης στον αυτοκινητόδρομο, δεν μπορούμε παρά να παραδεχτούμε ότι είναι απ’ τις καλύτερες που έχουμε δει, δεν παύει όμως να στηρίζεται στο γνωστό action movie cliché: ωραία αυτοκίνητα (και μηχανές), ιλιγγιώδεις ταχύτητες, πυροβολισμοί και μάχη σώμα με σώμα πάνω σε κινούμενα αντικείμενα.

Οι ήρωες πλέον αποκτούν μυθικές ικανότητες. Ο Neo αποδεικνύεται πράγματι “the one”, ενώ και οι νέοι χαρακτήρες θα εντυπωσιάσουν. Ο keymaker είναι μια έξυπνη προσθήκη (παρά το ότι θυμίζει λίγο… κινέζο γκουρού), οι δίδυμοι φύλακές του ίσως η καλύτερη προσθήκη στην ιστορία (φυσικά υπάρχει και η Monica…) παρά το γεγονός ότι εμφανίζονται για σχετικά λίγο χρόνο (κυρίως στην καταδίωξη στον αυτοκινητόδρομο), ενώ η γοητευτική παρουσία της Persephone (Bellucci), παρά λίγο δεν προλαβαίνει να κερδίσει τον θαυμασμό μας, δίνει όμως μια πολύ ευχάριστη νότα στον λίγο χρόνο που εμφανίζεται.

Το Reloaded δεν θα διεκδικήσει βραβεία ερμηνείας. Ωστόσο, όλοι οι χαρακτήρες είναι το ίδιο καλοί όπως όταν τους γνωρίσαμε. Με αγαπημένους χαρακτήρες τον Agent Smith (που εισάγει νέα… ήθη στους «κακούς» των ταινιών) και την ιδιόμορφη όσο και γοητευτική Trinity, δύσκολα θα βρεθεί κάποιος να ισχυριστεί ότι κάποιος είναι εκτός κλίματος. Τουλάχιστον για αυτό μπορούν να υπερηφανεύονται οι αδελφοί Wachowsky…

Όπως μπορεί εύκολα να συμπεράνει κάποιος, μέχρι εδώ η κριτική ήταν με βάση τις προσδοκίες που το ίδιο το Matrix μας δημιούργησε στο πρώτο μέρος της τριλογίας και που μάλλον απέτυχε μέχρι ένα σημείο να επιβεβαιώσει. Αν όμως το δει κανείς ανεξάρτητα απ’ αυτό θα διαπιστώσει πολλά θετικά που την καθιστούν μια απ’ τις κορυφαίες ταινίες δράσης (επιστημονικής φαντασίας). Τα εφέ δεν έχουν την ίδια επίδραση με το πρώτο (δεν γίνεται κάθε φορά να είναι πρωτοποριακά), ποιος όμως μπορεί να ισχυριστεί ότι δεν εξακολουθούν να είναι ανώτερα από ότι άλλο έχουμε κατά καιρούς δει και μάλιστα βελτιωμένα από το πρώτο; Το σενάριο έχει μικρότερη βαρύτητα εδώ, ποιος όμως μπορεί να πει ότι η φιλοσοφία της ταινίας δεν καθιστά το Matrix (ακόμα και το Reloaded) μια απ’ τις πιο… ψαγμένες ταινίες των τελευταίων χρόνων (και όχι μόνο); Και τέλος, ποιος μπορεί να αντισταθεί στην κουλτούρα του Matrix (με όλα όσα περιλαμβάνει αυτή);

Η ατμόσφαιρα είναι μοναδική. Το έντονο πράσινο υπόβαθρο στο Matrix και τα γήινα χρώματα στην Zion (τη μοναδική ανθρώπινη πόλη που επέζησε και που τοποθετείται κοντά στον πυρήνα της γης), η έντονη ηλεκτρονική μουσική που είτε ακολουθεί και τονίζει τη δράση, είτε συμβάλλει στην πιο αισθησιακή σκηνή της ταινίας (σε ένα ακόμα πάρτι απ’ αυτά που μόνο στον κόσμο του Matrix συναντάμε) στη Zion, οι μοναδικοί χαρακτήρες και η ιδιαίτερη κουλτούρα που δημιούργησε η τριλογία, είναι δύσκολο να περάσουν απαρατήρητες και εδώ.

Συμπέρασμα; Να τη δείτε. Ακόμα κι αν επιβεβαιώνει τον κανόνα που θέλει τις περισσότερες συνέχειες επιτυχημένων ταινιών κατώτερες του πρωτότυπου, ακόμα κι αν το σενάριο πάσχει και ορισμένες σκηνές μοιάζουν και είναι υπερβολικές, δεν μπορούμε παρά να επισημάνουμε ότι πρόκειται για μια εντυπωσιακή ταινία που δεν κουράζει και μάλιστα παρακολουθείται πολύ ευχάριστα, ειδικά αν την δούμε ανεξάρτητα από την πρώτη προσέγγιση στον κόσμο του Matrix.

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ: 7,5/10 (που ωστόσο ανεβαίνει αρκετά αν το δούμε ανεξάρτητα απ’ το The Matrix.)

Γιάννης Δηράκης



Ο Άνθρωπος: Μια τέλεια μηχανή

Στα μέσα του 18ου αιώνα, ο Γάλλος γιατρός και φιλόσοφος Λαμετρί, έγραψε ένα βιβλίο στο οποίο ερμήνευε τον άνθρωπο σαν μια τέλεια μηχανή. «Όπως το πόδι έχει μύες για να περπατάει, έτσι και ο νους σχηματίζει τους δικούς του ειδικούς μύες για να σκέφτεται», έλεγε και πήγαινε την υλιστική φιλοσοφία ένα βήμα πιο πέρα. Λίγο αργότερα, ο Γάλλος μαθηματικός Λαπλάς έφτασε τη μηχανιστική αντίληψη στα άκρα λέγοντας ότι

Ναι, το Reloaded δεν είναι παρά ένα καθαρό action movie. Ε και λοιπόν; Μακάρι όλα τα sci-fi action movies να ήταν σαν κι αυτό!

«για τη διάνοια που γνωρίζει επακριβώς τη θέση όλων των μορίων της ύλης σε μια δεδομένη στιγμή, δεν υπάρχει πλέον καμία αβεβαιότητα –το μέλλον και το παρελθόν απλώνονται μπροστά της». Έτσι, γεννήθηκε ο ντετερμινισμός. Τα βήματα μιας ύπαρξης είναι προκαθορισμένα, δεν υπάρχει περιθώριο επιλογής, το σύμπαν είναι μια μηχανή που στηρίζεται στη σχέση αιτίου-αιτιατού.

Αυτή είναι η μία άκρη της φιλοσοφικής διαμάχης που κρύβεται στο σενάριο του δεύτερου κομματιού του Matrix, το Reloaded, μιας διαμάχης όμως ιδιαίτερα συγκεχυμένης, αφού η αντίθετη πλευρά επιμένει στο θέμα της ελεύθερης επιλογής και βούλησης του ανθρώπου. Οι δύο θεωρίες δεν είναι απαραίτητα αλληλοσυγκρουόμενες, και εκεί εντοπίζεται η αδυναμία του σεναρίου του Reloaded. Τα αδέρφια Γουατσόφσκι έχουν γράψει ένα πολύ ρηχό –προσχηματικό θα έλεγα- σενάριο αυτή τη φορά, που εκθέτει τα αυτονόητα και γεμίζει το στόμα των ηρώων του με όμορφα, μεγάλα λόγια, που δε σημαίνουν απολύτως τίποτα. Ιδού γιατί όσοι αγάπησαν το πρώτο μέρος της τριλογίας λόγω της βαθύτητας και των δυνατοτήτων του σεναρίου, θα μείνουν οικτρά απογοητευμένοι από αυτή την ταινία, δεν έχει κάτι να πει ούτε καν στην ποπ κουλτούρα- Αίτιο και Αιτιατό!

Τώρα που βγάλαμε το σενάριο από τη μέση, ας περάσουμε και στην υπόλοιπη απομυθοποίηση. Το Matrix: Reloaded είναι απλά ένα sequel.

Ευτυχές γεγονός: Οι τελευταίοι άνθρωποι, οι κάτοικοι της Ζάιον, ξέρουν ακόμη να κάνουν party!

Δεν δέχομαι να το θεωρήσω ως το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας, παρά το πρώτο από δύο προσυμφωνημένες συνέχειες μιας πολύ επιτυχημένης παραγωγής. Ως sequel λοιπόν, πάσχει και από το γνωστό σύνδρομο. Όσα είδατε στο Matrix, τα βλέπετε και στο Reloaded. Υπερθετικά βελτιωμένα φυσικά, αλλά πλέον δεν έχουν τα πλεονέκτημα της «πρώτης φοράς». Τα εφέ είναι απίστευτα αληθοφανή, αλλά σε μερικές σκηνές οι δημιουργοί του είναι τόσο εντυπωσιασμένοι από το επίτευγμά τους, που το παρατραβάνε –και ναι, λυπάμαι, αλλά όταν ο Neo (Keanu Reeves) τα βάζει με τον πράκτορα Smith (Hugo Weaving) το Matrix: Reloaded είναι που θυμίζει καρτούν.

Να ‘ξηγηθούμε όμως: ναι, το Reloaded είναι ένα καθαρό action movie. Ναι, είναι μια επίδειξη ειδικών εφέ. Αλλά! Αλλά τα ειδικά εφέ, με την εξαίρεση μιας ή δυο σκηνών, χρησιμοποιούνται με τέτοια αριστοτεχνία που το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα υπόδειγμα για όλα τα action movies που υπήρξαν και θα υπάρξουν ποτέ! Είναι ένα οπτικό υπερθέαμα, που σε κάνει να εύχεσαι όλες οι ταινίες δράσης να ήταν σαν κι αυτό.

Δε θέλω όμως να επαναλάβω (άλλο) το κείμενο του Γιάννη, που βρίσκεται λίγο πιο πάνω, με το οποίο συμφωνώ σχεδόν καθολικά, γι’ αυτό θα σημειώσω μια δυο λεπτομέρειες.

Ευτυχές γεγονός: Οι τελευταίοι ελεύθεροι άνθρωποι, οι κάτοικοι της Ζάιον, ξέρουν ακόμη πώς γίνονται τα καλύτερα party!

Εμπορική σκέψη α’: Η μόνη σκηνή που έχει να επιδείξει ψήγματα φιλοσοφικών ανησυχιών και άλλου είδους βαθύτερης σεναριακής σκέψης, βρίσκεται πολύ κοντά στο τέλος της ταινίας –στο σημείο εκείνο που ο θεατής έχει γεμίσει το μυαλό του με όλες τις προηγηθέντες απίστευτα εντυπωσιακές εικόνες, και δεν μπορεί να καταλάβει τι είναι αυτά τα παραμύθια που λέει ο Αρχιτέκτονας (ο «δημιουργός» του Matrix- Helmut Bakaltis) στον Neo. Η μόνη λύση; Να το δει και μια δεύτερη φορά (και τρίτη, και τέταρτη...)!

Εμπορική σκέψη β’: Η παραπάνω σκηνή, όπως και όλο το Reloaded στην ουσία, αποτελεί την ανατροπή πρώτου Matrix και άρα εντείνει την προσμονή για το πέρασμα στο Revolutions.

Εμπορική σκέψη γ’: Θυμάστε τη μόδα με τα δερμάτινα παλτό και τα αεροδυναμικά γυαλιά; Ξεχάστε την. Τώρα το παλτό είναι ανοιξιάτικο, με κούμπωμα μέχρι ψηλά στο λαιμό, και τα γυαλιά με έντονες γωνίες (και πόσο σου πάνε Νιόβη μου...)!

Βαθμολογία: 8/10 (Η Monica έχει γεράσει λίγο, ή είναι ιδέα μου;)

Ιωσηφ Πρωιμακης

---