---

Τετ 30 Ιουλ 2003

John Schlesinger (1926-2003)

«Ο Σαίξπηρ το είπε καλύτερα στον Άμλετ: ‘Ποτέ δε θα δούμε ξανά ομοίους του’» - Dustin Hoffman

Την τελευταία του πνοή άφησε στις 25 Ιουλίου, ο Καουμπόι του Μεσονυχτίου, John Schlesinger, όταν οι γιατροί αποσύνδεσαν το μηχάνημα τεχνητής υποστήριξης σε κλινική του Palm Springs, California.

Ο 77χρονος σκηνοθέτης, γεννήθηκε στις 16 Φεβρουαρίου του 1926 και έμεινε δια βίου ερωτευμένος με το σινεμά. Ερασιτέχνης δημιουργός από τα 11 του χρόνια, απέκτησε σημαντική εμπειρία για την μετέπειτα καριέρα του από τις τηλεοπτικές παραγωγές και τα ντοκιμαντέρ με τα οποία ασχολήθηκε.

Αφού υπηρέτησε στη Βασιλική Εταιρεία Μηχανικών κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετά το τέλος του εγγράφηκε στη Δραματική Σχολή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης για να συνεχίσει τις σπουδές του. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50 δοκιμάστηκε σε όλους τους κλάδους της ψυχαγωγίας, ως ηθοποιός του κινηματογράφου, του ραδιοφώνου ή της τηλεόρασης, αλλά και ως σκηνοθέτης διάφορων ντοκιμαντέρ για το BBC. Με τη δουλειά του στο δημοφιλές κανάλι, τράβηξε το ενδιαφέρον του παραγωγού Joseph Janni, που έμελλε να γίνει ο έμπιστος μέντοράς του, αλλά και ο παραγωγός των πρώτων του ταινιών.

Η πρώτη ταινία του Schlesinger έρχεται το 1961. Το μικρού μήκους Terminus, δεν είναι απλώς ένα ντοκιμαντέρ για το σταθμό Waterloo του Λονδίνου, αλλά μια βαθιά ματιά στις καθημερινές σχέσεις και συνήθειες των ανθρώπων της πόλης. Με την ευαίσθητη κινηματογράφισή του, ο Schlesinger κέρδισε το BAFTA της καλύτερης ταινίας μικρού μήκους.

Το κινηματογραφικό του ντεμπούτο κάνει το ’62 με το A Kind of Loving, με πρωταγωνιστή το νεαρό τότε Alan Bates. Οι κριτικοί το αγκαλιάζουν με θέρμη, όπως άλλωστε κάνουν και το ’63 με την κωμωδία Billy Liar –την πρώτη κινηματογραφική εμφάνιση της Julie Christie.

Η ανοδική πορεία του νεαρού κινηματογραφιστή συνεχίζεται το ’65 με το υπαρξιακό δράμα Darling, την ταινία έκανε τη Julie Christie αστέρι και της χάρισε το Όσκαρ πρώτου γυναικείου ρόλου, αλλά και μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Σκηνοθεσίας για τον ίδιο το Schlesinger. Ακολουθεί το όχι και τόσο επιτυχημένο Far From the Madding Crowds το ’67, και εν συνεχεία ο Schlesinger φεύγει για την Αμερική.

Το ’69, με την πρώτη του Αμερικανική ταινία, έρχεται και η παγκόσμια αναγνώριση. Αν και αξιολογηθήσα ως ακατάλληλη για ανηλίκους, η νέα ταινία του Schlesinger, Ο Καουμπόης του Μεσονυχτίου βραβεύεται με τα Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας και Διασκευασμένου Σεναρίου, ενώ ο δημιουργός της σηκώνει το αντίστοιχο αγαλματάκι για τη σκηνοθεσία. Η ταινία χαρακτηρίζεται από άριστες ερμηνείες –οι δύο πρωταγωνιστές, Dustin Hoffman και Jon Voight, αλλά και η δευτεραγωνίστρια Sylvia Miles ήταν υποψήφιοι για τα αντίστοιχα Όσκαρ- και από την εξαιρετικά ευαίσθητη ματιά και έκθεση του εσωτερικού τους κόσμου από τον σκηνοθέτη.

Επιστρέφοντας στην Αγγλία, έχει άλλη μια επιτυχία το ’71, με το δηκτικό δράμα Sunday, Bloody Sunday. Κερδίζει την τρίτη του υποψηφιότητα για Όσκαρ, αλλά δέχεται νέο κύμα αντιδράσεων για την εμμονή του στους ομοφυλοφιλικούς χαρακτήρες. Κόντρα στις αρνητικές κριτικές επί προσωπικού επιπέδου, ο Schlesinger ανακοινώνει ανοικτά την ομοφυλοφιλία του και έκτοτε ακολουθεί παράδρομη δημιουργική πορεία. Καταπιάνεται με off-stream Αμερικάνικες παραγωγές, Βρετανικές θεατρικές παραστάσεις και τηλεοπτικά δράματα, άλλοτε επιτυχημένα όπως με τη δραματική ταινία Days of the Locust του ’75, ή το θρίλερ Marathon Man του ’76, άλλοτε λιγότερο επιτυχημένα όπως με την ταινία τρόμου The Believers, ή τη συνεργασία του με τη Madonna και τον Rupert Everett στο αξιοπρεπές και καλοπροαίρετο, πλην όμως ανεπαρκές The Next Best Thing, ταινία που έμελλε να είναι και η τελευταία του δημιουργία.

Μπορεί η καριέρα του να μην έκλεισε όσο εκρηκτικά άνοιξε, αλλά οι πιο όμορφες καμπύλες δεν είναι οι παραβολές; Πόσο μάλλον όταν στο ζενίθ τους φιγουράρει μια από τις πιο σημαντικές ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου! Ο John Schlesinger θα στοιχειώνει πάντα τις σκοτεινές αίθουσες, φορώντας το καουμπόικο καπέλο του.

---