---

Παρ 17 Φεβ 2017

Μπερλινάλε 2017: Το Φεστιβάλ ανοίγει τα χαρτιά του

Ηρεμία επικράτησε τις τελευταίες μέρες στην πρωτεύουσα της Γερμανίας καθώς το φεστιβάλ φτάνει σιγά σιγά προς το τέλος του.


Η Τετάρτη ξεκίνησε με το «Return to Montauk» του Φόλκερ Σλέντορφ. Βραβευμένος με Όσκαρ και Χρυσό Φοίνικα για την ταινία του «Το Ταμπούρλο» αλλά και υποψήφιος για Χρυσό Λέοντα με τον «Δράκο», ο 78χρονος σκηνοθέτης διεκδικεί για τέταρτη φορά για την Χρυσή Άρκτο. Με την τελευταία του ταινία καταπιάνεται με την αμετάβλητη μοίρα, προσφέροντας έναν οξυδερκή στοχασμό πάνω στα λάθη τους παρελθόντος που μπορούν να αλλάξουν και να ξεπεραστούν. Η εκλεπτυσμένη, κομψή ατμόσφαιρα που διέπει το φιλμ είναι ιδιαίτερα ελκυστική, η φωτογραφία και η μουσική εξαιρετική, αλλά δυστυχώς το κοινότυπο θέμα και τα παραφουσκωμένα ψυχρά συναισθήματα της ταινίας που ποτέ δεν καταφέρνουν να περάσουν εξ` ολοκλήρου στο θεατή, καταστούν την ταινία ανεπαίσθητη.


Μετά την προβολή o Σλέντορφ μίλησε για τα αυτοβιογραφικά στοιχεία του έργου λέγοντας πως «η ιστορία, το βίωμα είναι βασισμένο σε αυθεντικά και ειλικρινή στοιχεία» και μιλάει για οικουμενικά θέματα, όπως η χαμένη αγάπη και η μετάνοια. Ερωτώμενος αν ο ίδιος αισθάνεται μετανιωμένος για κάτι, δήλωσε πως υπάρχουν πολλά που μετανιώνει αλλά δεν ξέρει αν είναι αληθινά: «Όλοι μετανιώνουμε για κάτι στην φαντασία μας παρά στην πραγματική ζωή. Κουβαλάμε τα όνειρα μας μέσα μας». Γέλιο ξέσπασε στην αίθουσα στην ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με το κατά πόσο ο χαρακτήρας που υποδύεται ο Σκάρσγκαρντ ήταν ...κόπανος. Ο διάσημος Σουηδός ηθοποιός δήλωσε ότι όντως τον εξέλαβε κάπως έτσι εξηγώντας: «Τον κατάλαβα εντελώς σαν άνθρωπο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνώ με όλα όσα κάνει». Ευχάριστη στιγμή στην συνέντευξη τύπου ήταν και το πως ο σκηνοθέτης προώθησε το σενάριο του στους ηθοποιούς. Όταν έστειλε το σενάριο στον Σκάρσγκαρντ έλαβε την απάντηση: «Δεν θα πουλήσουμε πολλά ποπ-κορν αλλά είναι ακριβώς το στοιχείο μου» και έτσι ήξερε ότι είχε διαλέξει σωστά. Όσο για την Χος, ο σκηνοθέτης μοιράστηκε μαζί μας μια πολύ όμορφη ιστορία. Όταν συζητούσαν με τον Σκάρσγκαρντ για την ταινία, κάποια στιγμή τον ρώτησε ποια φαντάζεται να παίζει τον γυναικείο ρόλο με εκείνον να λέει «Την Νίνα Χος» για να λάβει πίσω την απάντηση «Ωραία γιατί αυτήν κλείσαμε».


Ακόμα μια ταινία που έκανε την πρεμιέρα της ήταν το «El Bar» του Άλεξ Ντε Λα Ιγκλέσια. Η νέα ταινία του Ισπανού καλτ σκηνοθέτη είναι μια μαύρη κωμωδία που σκιαγραφεί μια εξαιρετικά απαισιόδοξη εικόνα μιας παρανοϊκής κοινωνίας με τον πιο απολαυστικό τρόπο. Μιλά με μοχθηρή ακρίβεια για όλους τους παθογόνους φόβους μας. Εκείνον της τρομοκρατίας και των πανδημιών, τον πανικό της παρακολούθησης και των συνωμοσιών, τον τρόμο της άσχημης πλευράς που κρύβουν οι άνθρωποι και το άγχος της κοινωνικής παρακμής και της μοναξιάς. Απόλυτα fun, αυτή η ηθική και πολιτισμική παρακμή σε τρεις πράξεις είναι πάνω από όλα ένα θορυβώδες, σιχαμερό, παιδιάστικο b movie. Εγώ το καταδιασκέδασα.


Σκηνοθέτης και καστ μας μίλησαν μετά την προβολή της ταινίας. O Ντε Λα Ιγκλέσια εξήγησε πως θεωρεί ότι η ταινία είναι μια κωμωδία τρόμου που αντανακλά την κατάσταση που αντιμετωπίζουν οι άνθρωποι στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο «είμαστε παγιδευμένοι σε μια κατάσταση χωρίς έξοδο διαφυγής όπου ο φόβος και το άγχος αυξάνεται συνεχώς», προσθέτοντας ότι δεν θεωρεί το μήνυμα της ταινίας ως πολιτικό αλλά περισσότερο συναισθηματικό. Ο 51χρονος σκηνοθέτης μας είπε ότι η φρίκη στο Μπατακλάν τον Νοέμβριο του 2015 συνέβη κατά την διάρκεια συγγραφής του σεναρίου, παρέμεινε στο μυαλό του συνεχώς και τον έκανε να καταλάβει ότι αυτή η επισφαλής κατάσταση έγινε ακόμα πιο έντονη. «Επιβεβαίωσε μια αλήθεια που πραγματικά δεν θέλαμε να αναγνωρίσουμε. Δεν είναι ότι δεν είχαμε τρομοκρατία στο παρελθόν απλά πλέον έχουμε επίγνωση της. Ήρθε κοντά μας με ένα πολύ βίαιο τρόπο, παρόλο που θεωρούσαμε ότι ήμασταν προστατευμένοι, αλλά ο φόβος ήταν πάντα εκεί. Υπάρχουν στιγμές στη ζωή μας που δεν τον αντιλαμβανόμαστε, όμως πλέον δεν μπορούμε να τον αρνηθούμε γιατί υπάρχει. Και σε ορισμένες χώρες είναι μόνιμος», είπε.


Η τελευταία ταινία της ημέρας ήρθε να επιβεβαιώσει αυτό που συζητιέται στα πηγαδάκια των δημοσιογράφων. Ότι φέτος όλες οι καλές ταινίες βρίσκονται σε τμήματα εκτός διαγωνιστικού. Στις ειδικές προβολές του φεστιβάλ, το «Maudie» της Έιλινγκ Γουόλς φέρνει την, βραβευμένη στο Βερολίνο, Σάλι Χόκινς ξανά στο επίκεντρο αφού για ακόμα μια φορά παραδίδει μια τρισμέγιστη ερμηνεία.
Διηγούμενη τη ζωή της καναδέζας ζωγράφου Μοντ Λιούις, η Γουόλς είναι λες και ξεκινάει την ιστορία της με ένα λευκό καμβά, προσθέτοντας αφειδώς στρώσεις από χρώματα και συναίσθημα στην οθόνη μέχρι να δημιουργήσει κάτι που δεν απέχει καθόλου από ένα έργο τέχνης, εκμεταλλευόμενη παράλληλα τις δυνατότητες των δυο πρωταγωνιστών της. Εδώ η Χόκινς και ο κινηματογραφικός της σύζυγος Ίθαν Χοκ εισέρχονται σε ένα επίπεδο καλλιτεχνικής υπερβατικότητας που σπάνια βλέπουμε στην οθόνη.

Μετά το τέλος της ταινίας, ο κόσμος στο κατάμεστο Friedrichstadt-Palast αντέδρασε με παρατεταμένο χειροκρότημα και ενθουσιώδεις επευφημίες.


Μοναδική προβολή της Πέμπτης το εντός συναγωνισμού «Joaquim» του Μαρτσέλο Γκόμεζ. Πρόκειται για ένα βιογραφικό δράμα για την ζωή του Joaquim José da Silva Xavier, ηγετικού στελέχους του επαναστατικού κινήματος της Βραζιλίας, στόχος του οποίου ήταν η πλήρης ανεξαρτησία από την πορτογαλική αποικιακή δύναμη. Ενδιαφέρουσα ταινία, η οποία όμως δεν καταφέρνει ποτέ να αποκτήσει τη δυναμική που νομίζει ότι έχει. Στην αρχή της ήθελε να είναι μια ταινία που μιλάει για την ελευθερία και τα όνειρα, μια ταινία που μιλά για την απελευθερωτική σωτηρία. Όσο περνούσε ή ώρα όμως, μετατρεπόταν σε ένα σχολαστικό σε καταστάσεις και διάλογους φιλμ, ήπιο και επαναλαμβανόμενο στην αφήγηση του.


Αρκετά πολιτικοποιημένο ήταν το κλίμα στην συνέντευξη τύπου, όπου τόσο ο σκηνοθέτης όσο και το καστ μίλησαν για το γεγονός ότι η ταινία είναι κάτι σαν ιστορικός αναθεωρητισμός που θέλει να ρίξει φως στην Πορτογαλική Αποικιακή Αυτοκρατορία και τις πράξεις της. Μη έχοντας πολλά στοιχεία για την ζωή του Joaquim, ο Γκόμεζ επιβεβαίωσε τα λεγόμενα δημοσιογράφου λέγοντας πως χρησιμοποίησε ποιητική αδεία προκειμένου να εξανθρωπίσει τον άνθρωπο, που σήμερα θεωρείται εθνικός ήρωας στη Βραζιλία με την επέτειο του θανάτου του (21 Απριλίου) να είναι πλέον μια εθνική εορτή. Αναφερόμενοι στην τωρινή κατάσταση στην Βραζιλία, ο σκηνοθέτης διάβασε ένα γράμμα απευθυνόμενος στη διεθνή κινηματογραφική κοινότητα, μέρος του οποίου παραθέτουμε: «Αυτή την στιγμή η Βραζιλία ζει μια συνταγματική κρίση. Στο πλαίσιο της παρούσας παράνομης κυβέρνησης, τα κεκτημένα δικαιώματα όσον αφορά την εκπαίδευση, τη δημόσια υγεία και την εργασία είναι υπό επίθεση. Ο βραζιλιάνικος κινηματογράφος, ειδικά οι arthouse ταινίες που αποτελούν το σπίτι της τέχνης, απειλούνται ιδιαίτερα από τέτοιου είδους επιθέσεις. Με την Βραζιλία να είναι ένα υπερήφανο γιγαντιαίο φυλετικό, πολιτιστικό και θρησκευτικό χωνευτήρι, οι πολιτιστικές και εικαστικές τέχνες της χώρας έχουν δώσει πολλή προσοχή σε όλα όσο συμβαίνουν. Με αυτό το γράμμα ζητούμε από τα θεσμικά όργανα, τους παραγωγούς και τους σκηνοθέτες από όλο τον κόσμο την υποστήριξη τους στον αγώνα μας για την προστασία των δικαιωμάτων μας».

Κλείνοντας για να πάρετε μια εικόνα της κούρσας για την Χρυσή Άρκτο, σας παραθέτουμε τις βαθμολογίες (των προβληθέντων μέχρι και την Τετάρτη έργων) των κριτικών από το περιοδικό Screen:

Επιστροφή στον Οδηγό του Cine.gr

---