---

Παρ 09 Σεπ 2016

Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1983

Ο Σταύρος Γανωτής ξεχωρίζει τα διαμάντια της κινηματογραφικής σοδειάς

Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, ψάχναμε κάτι να «παίζει» τα σαββατοκύριακα, μια και τα προηγούμενα χρόνια είχε δημιουργηθεί μια ανάλογη παράδοση άρθρων. Και κάπως έτσι γεννήθηκαν τα Βραβεία «Χρονομηχανή Cine.gr» (της Σ.Γ. αφεντιάς μου…), που δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια προσωπική «εκδίκηση» στην ανυπαρξία αληθινά παγκόσμιων βραβείων κινηματογράφου. Τεστάραμε πολλές εκδοχές, αλλά καταλήξαμε στην πλέον χρονοβόρα, που θέλει τα εν λόγω βραβεία να σας κρατήσουν παρέα επί 81 βδομάδες! Θα τα πάμε, λοιπόν, αργά και βασανιστικά… Φυσικά, ο πρώτιστος σκοπός δεν είναι η άτυπη επιβράβευση των καλύτερων ταινιών ανά έτος, αλλά ένα αργόσυρτο ταξιδάκι από χρόνο σε χρόνο ανά την ιστορία της έβδομης τέχνης, όπως αυτή γράφτηκε μέσω των καλύτερων της φιλμικών δειγμάτων. Όπως κάθε βραβείο που σέβεται τον εαυτό του, έτσι κι εμείς θέσαμε κάποιους μικρούς κανόνες, πέρα από τις απαραίτητες επεξηγήσεις. Ας τα δούμε αυτά ανά κατηγορία...

Από τη δεκαετία του 1980 πολλά αλλάζουν, βασικά αναβαθμίζεται η «Χρονομηχανή», για τον απλό λόγο ότι περίπου από αυτό το σημείο έχω ξεψαχνίσει τόσο την κάθε χρονιά, που αδυνατώ να αντισταθώ στο να μην αναφερθούν περισσότεροι υποψήφιοι. Έτσι, αλλάζουν και κάποιοι «official rules», όπως θα δούμε πιο κάτω…

Καλύτερη ταινία: Πέρα από το αυτονόητο της καλύτερης ταινίας της χρονιάς, υπάρχουν και τέσσερις υποψήφιοι που συμπληρώνουν τη χρυσή πεντάδα του εκάστοτε έτους. Προσοχή: αυτοί οι τέσσερις είναι σε τυχαία σειρά, δεν υπάρχει δηλαδή σειρά αξιολόγησης πέρα της πρώτης. Η καλύτερη ταινία, όπως και η φύση συνολικά των νικητών, είναι επιλογές προσωπικές, αλλά ειλικρινά προσπάθησα να εξαντλήσω την αντικειμενικότητα μου, εις βάρος κάποιων προσωπικών αδυναμιών. Ελπίζω αυτό να το κατάφερα, γιατί πάντα είναι δυσδιάκριτα τα όρια κάθε ανθρώπου ανάμεσα στον νου και την καρδιά του. Για ένα κριτικό, ο νους είναι η μοναδική επιβαλλόμενη επιλογή, ενώ η καρδιά είναι η αυθόρμητη πλευρά του ως θεατής.

Καλύτεροι ρόλοι (5 υποψήφιοι ανά κατηγορία): Δεν είναι τυχαία η αναφορά σε ρόλους κι όχι ερμηνείες, μια και πάντα υποστηρίζω ότι ο ρόλος κάνει πρώτιστα την ερμηνεία, κι έπειτα βοηθάει η προσωπική σφραγίδα-ικανότητα του κάθε ηθοποιού. Δεν υπάρχει, δε, αναφορά σε πρώτο και δεύτερο ρόλο, μπορεί να είναι λογικό ότι κυρίως θα βλέπετε πρώτους ρόλους, αλλά δεν αποκλείεται η καλύτερη παρουσία της χρονιάς να προέρχεται από κάποιον λεγόμενο δεύτερο.

Καλύτερη περιπέτεια (5 υποψήφιοι): Απλά εδώ τα πράγματα, κι ελπίζουμε να έχουμε μια πιο «εμπορική» υφή. Η περιπέτεια μπορεί να ανήκει σε οποιοδήποτε είδος, μπορεί να είναι καθαρόαιμη περιπέτεια/δράση, μπορεί να είναι περιπέτεια εποχής, κωμική, επιστημονικής φαντασίας, φαντασίας κτλ. Σε όλες αυτές τις υπο-κατηγορίες, δεν αποκλείεται να δείτε κάποια ταινία που έχει ήδη εμφανιστεί και στην κατηγορία καλύτερης ταινίας.

Καλύτερη κωμωδία (5 υποψήφιοι): Εδώ θέλουμε καθαρό γέλιο. Όχι δηλαδή δραμεντί προς το δράμα, ή κάποια χαλαρή κομεντί, αλλά πολύ χιούμορ. Ο βασικός γνώμονας βέβαια δεν είναι η ποσοστιαία παραγωγή γέλιου, αλλά η συνολική ποιότητα του φιλμ.

Καλύτερο θρίλερ (5 υποψήφιοι): Ο όρος θρίλερ είναι τόσο γενικός, που μπορεί να μπερδεύει. Εμείς όμως εδώ ασχολούμαστε όχι με τα αστυνομικά θρίλερ, ή τα κατασκοπικά, δράσης κτλ, αλλά με αυτά που παρέχουν κάποια ανατριχίλα. Χωρίς να εξαιρούνται κάποιες συγκεκριμένες ταινίες μυστηρίου (με βάση τον φόνο, αλλά όχι την αστυνομική πλοκή, όπως συνήθως πχ τα νουάρ), πάμε κυρίως προς το καθαρόαιμο και παραδοσιακό θρίλερ, και φυσικά τις ταινίες τρόμου.

Καλύτερη ελληνική ταινία: Πολύ απλά εδώ τα πράγματα, και είναι πολύ κρίμα που υπάρχουν κάποιες χρονιές που αφήνουν δεύτερη (στην ουσία αόρατη για τα βραβεία) κάποια εξίσου μεγάλη ταινία μας. Δυστυχώς, δε, υπάρχουν χρονιές, ως και το 1942, που η κατηγορία μένει κενή, άνευ νικητή. Σε αυτό φταίει η έλλειψη παραγωγής, κι όχι κάποια έλλειψη ποιότητας.

Ειδική μνεία ψυχαγωγίας: Η απόλυτα προσωπική μας κατηγορία, για την οποία έχω μια ιδιαίτερη αδυναμία, μια και φανερώνει συνήθως κάποια… αδυναμία μου. Σε αυτή διαγωνίζονται ταινίες που δεν κατάφεραν να κερδίσουν (ή να είναι καν υποψήφιες) σε κάποια από τις άνωθεν κατηγορίες (εξαιρούνται οι ρόλοι, αφού δεν αφορούν πρώτιστα την ποιότητα της ταινίας, αλλά όχι οι υποψήφιοι για καλύτερη ταινία), αλλά παρέχουν ένα συνολικό διασκεδαστικό πακέτο που αξίζει να επισημανθεί. Δεν υπάρχει όριο είδους ταινίας, απλά ο βασικός γνώμονας θέλει να είναι ταινίες, ας πούμε, «εμπορικές» που έχουν αυτό το «κάτι» για να περάστε αληθινά καλά.

Καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων: Από τη δεκαετία του 1980 αυξάνεται τόσο κατακόρυφα η παραγωγή ταινιών κινουμένων σχεδίων, που θα ήταν άδικο να μην υπάρχει μια ξεχωριστή αναφορά για αυτές. Κάποιες χρονιές, το να ξεχωρίσεις μονάχα μία είναι αληθινά σκληρό, αλλά το κινούμενο σχέδιο δεν είναι δα αληθινά ξέχωρο από το να είναι μια κανονική ταινία μυθοπλασίας, ώστε να έχριζε ακόμα πιο ξεχωριστής αναφοράς (με υποψήφιους, δηλαδή). Ίσως, έτσι, δούμε κάποιο καρτούν και στην πρώτη κατηγορία.

Καλύτερη Αυθεντική Μουσική: Ομολογώ ότι μάλλον άργησα να συμπεριλάβω το εν λόγω βραβείο, μια και οι σπουδαιότερες κινηματογραφικές μουσικές είναι προ δεκαετίας 1980. Αλλά με την όλη αναβάθμιση, άξιζε να μπει και το συγκεκριμένο.

Χρυσό φτυάρι: Κάτι αντίστοιχο του Χρυσού Βατόμουρου, και μάλιστα κοντά στη λογική να μην αναζητούμε με το ζόρι τη χειρότερη ταινία της χρονιάς (άλλωστε, τις πραγματικά χειρότερες ποιος θα μπει στη διαδικασία να τις δει ή καν να τις ανακαλύψει;), αλλά σε κάποια που είτε δημιούργησε ντόρο, είτε έκανε πρεμιέρα με υψηλές προοπτικές. Κι επειδή είναι ευαίσθητη η φύση του βραβείου, ελπίζω να μη στεναχωρήσουμε κάποιους με τις εν λόγω επιλογές.

Βραβείο αναγνωστών cine.gr: Last but not least! Εδώ έχουμε το εξής απλό. Είναι σαν να βγάζουμε διαχρονικά, ως το σήμερα φυσικά, τις ταινίες που επικράτησαν σε όλες τις άνωθεν κατηγορίες (φυσικά, δεν εξαιρούνται οι επιλαχόντες την πρώτη κατηγορίας), και να τις δίναμε σε εσάς τους αναγνώστες ώστε να επιλέξετε την καλύτερη. Μακάρι να είχαμε την ευχέρεια να συμπεριλαμβάναμε ατόφια όλες τις ταινίες του εκάστοτε έτους, αλλά επειδή ο νικητής δεν βγαίνει από μία μονάχα παράμετρο, αναγκαστικά, για να μη «χαθούμε» (ειδικά σε νεότερες χρονιές), θέτουμε σε εσάς μονάχα τη συγκεκριμένη λίστα προς ψήφιση. Ο επιμέρους κανόνας θέλει ο νικητής να βγαίνει από το σύνολο βαθμολογίας κοινού (μετράνε από τη δεκαετία του 1980 οι άνω των 10 ψήφων), αλλά σε συνάρτηση με την αναγνωσιμότητα της κάθε ταινίας και το σύνολο των δεκαριών της. Σίγουρα υπάρχουν περιπτώσεις που και ένα ή δύο μόνο δεκάρια μπορεί να λένε όλη την αλήθεια, αλλά μετράμε παράλληλα και το πόσο ενδιαφέρεστε διαχρονικά για την κάθε μία από τις ταινίες.

1983

Ο Αμπιγιέρ (The Dresser)

Οπωσδήποτε την Κυριακή (Vivement Dimanche!)

Η Μπαλάντα του Ναραγιάμα (Narayama-bushi Ko)

Ζέλιγκ (Zelig)

Αντρικός Ρόλος

Albert Finney (Ο Αμπιγιέρ)

Al Pacino (Ο Σημαδεμένος)

Mickey Rourke (Ο Αταίριαστος)

Tom Courtenay (Ο Αμπιγιέρ)

David Bowie (Καλά Χριστούγεννα, Κύριε Λώρενς)

Γυναικείος Ρόλος

Barbra Streisand (Γεντλ)

Julie Walters (Εκπαιδεύοντας τη Ρίτα)

Shirley MacLaine (Σχέσεις Στοργής)

Debra Winger (Σχέσεις Στοργής)

Meryl Streep (Η Εξαφάνιση της Κάρεν Σίλκγουντ)

Περιπέτεια

Παιχνίδια Πολέμου (WarGames)

Αποστολή στη Νικαράγουα (Under Fire)

Κρουλ (Krull)

Όστερμαν, το 48ωρο των Κατασκόπων (The Osterman Weekend)

Κωμωδία

Μόντι Πάιθονς, το Νόημα της Ζωής (The Meaning of Life)

Μια Χριστουγεννιάτικη Ιστορία (A Christmas Story)

Πολυθρόνα για Δύο (Trading Places)

Το Τρελό Θηριοτροφείο Πάει Διακοπές (National Lampoon`s Vacation)

Θρίλερ

Videodrome

Κριστίν (Christine)

Νεκρή Ζώνη (The Dead Zone)

Ένα Φονικό Καλοκαίρι (L`Ete Meurtrier)

Ελληνική

&

Ειδική Μνεία Ψυχαγωγίας

Κινούμενα Σχέδια

Αυθεντική Μουσική

Ryuichi Sakamoto (Καλά Χριστούγεννα, Κύριε Λώρενς)

Χρυσό Φτυάρι

Βραβείο Αναγνωστών

---------

Διαβάστε επίσης:
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1982
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1981
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1980
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1979
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1978
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1977
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1976
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1975
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1974
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1973
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1972
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1971
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1970
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1969
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1968
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1967
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1966
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1965
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1964
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1963
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1962
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1961
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1960
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1959
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1958
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1957
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1956
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1955
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1954
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1953
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1952
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1951
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1950
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1949
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1948
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1947
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1946
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1945
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1944
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1943
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1942
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1941
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1940
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1939
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1938
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1937
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1936
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1935
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1934
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1933
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1932
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1931
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 1930
Η «Χρονομηχανή του Cine.gr»: 10-20`ς

---