---

Κυρ 27 Οκτ 2002

Crash Test : Red Dragon vs. Manhunter

Περιμένοντας έξω από την αίθουσα για να δω το πολυαναμενόμενο Red Dragon και έχοντας δει και λατρέψει το Manhunter, μέσα μου μάχονταν τα συναισθήματα της δυσπιστίας και της προκατάληψης με την ελπίδα και προσδοκία για κάτι καλό και αξιόλογο.

Από τη μία δυσπιστία, γιατί όπως και να το κάνουμε η πρώτη εκτέλεση μιας ταινίας είναι, κατά κανόνα, καλύτερη από τη δεύτερη. Από την άλλη ελπίδα, γιατί, όπως κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του (εν προκειμένω βλέπε The Fly, ή The Thing), έτσι και σ’ αυτήν την περίπτωση ήλπιζα ότι το Red Dragon θα ήταν μια απ’ αυτές. Τη δυσπιστία μου ενίσχυε το όνομα που φιγουράριζε κάτω από τον τίτλο “directed by”. Η αλήθεια είναι ότι το όνομα Brett Ratner, όντας συνδεδεμένο με ταινίες τύπου Rush Hour, δεν μου φάνταζε ως αρκετό εχέγγυο ότι αυτό θα μπορούσε να ξεπεράσει τον Michael Mann με αυτό του το πόνημα. Τουναντίον μάλλον.

Ωστόσο σημαντικές ελπίδες μου ενέπνεαν τα πολύ εντυπωσιακά ονόματα του cast, καθώς και η συμμετοχή του Dante Spinotti, υπεύθυνου για τα υπέροχα χρώματα που είχαν ντύσει και την πρώτη μεταφορά του βιβλίου του Thomas Harris. Εξάλλου, είχα και τον κρυφό πόθο ότι μια σημερινή ταινία, με όλες τις τεχνολογικές και τεχνοτροπιακές εξελίξεις που έχουν επέλθει στο χώρο του σινεμά, θα μπορέσει να εκτοπίσει μια ταινία που γυρίστηκε πριν από δύο δεκαετίες περίπου.

Αυτή η διαμάχη δεν κράτησε και πολύ, καθώς η αναμονή μου κράτησε ελάχιστα. Οι πόρτες άνοιξαν και έβγαλα τη νοερή μου λίστα, έτοιμος να συγκρίνω τις δύο ταινίες. Για να δούμε λοιπόν τί έχουμε. Παρά το εντυπωσιακότατο cast, οι ερμηνείες στην περίπτωση του Red Dragon αποδεικνύονται, συγκριτικά και επι το πλείστον, λίγες. Εκτός από τον Anthony Hopkins, που μοιάζει ο ρόλος του Lecter να έχει δημιουργηθεί αποκλειστικά γι’ αυτόν, ο Ed Norton δεν καταφέρνει να αποδώσει την εσωτερική διαμάχη και την αγωνία του ήρωά του. Στο Manhunter βλέπουμε έναν Will Graham (ο William L. Petersen στο highlight της καριέρας του) να βρίσκεται σε συνεχή εσωτερική αναταραχή, στο συναισθηματικό του κόσμο επικρατεί θύελλα και ο Petersen καταφέρνει να περάσει την αγωνία του και στον θεατή. Ο Ed Norton είναι, δυστυχώς, απογοητευτικός. Ουδέποτε μας πείθει ότι έχει ανάλογες συναισθηματικές διαμάχες. Η ερμηνεία του είναι πολύ επίπεδη και άνευρη και ούτε στιγμή ο θεατής δεν νιώθει το φόβο και την αγωνία του ήρωα που παρακολουθεί (για την ιστορία, ο φόβος του Graham είναι ο εξής: Το ταλέντο του να εντοπίζει ψυχωτικούς δολοφόνους, του δημιουργεί την αγωνία ότι ο νους και ο τρόπος σκέψης του δεν διαφέρει από τον τρόπο σκέψης των δολοφόνων που κυνηγά). Ο Ralph Fiennes, γνωστός για το ταλέντο και την ικανότητά του να ερμηνεύει ρόλους βαθιά εσωτερικούς και να υποδύεται χαρακτήρες με πολύπλευρες και πολυπρόσωπες προσωπικότητες, φαντάζει ιδανικός για το ρόλο του Dolarhyde. Και η αλήθεια είναι ότι κάνει μια αρκετά καλή δουλειά στο να παρουσιάσει το δισυπόστατο του χαρακτήρα που υποδύεται, αλλά στο τέλος δίνει έναν Dolarhyde που μάλλον τον λυπόμαστε και τον συμπαθούμε, παρά τον φοβόμαστε. Εξάλλου, ο Fiennes είναι πολύ όμορφος για να μας τρομάξει. Ερμηνευτικά ο Fiennes είναι μακράν καλύτερος από τον Tom Noonan, αλλά ο δεύτερος είναι πολύ πιο τρομακτικός και μιας και μιλάμε για θρίλερ, άρα και πολύ πιο αποτελεσματικός.

Ο Harvey Keitel δίνει μια πολύ διαφορετική εκδοχή του ρόλου του από αυτήν που παρουσίασε ο Dennis Farina. Ο Jack Crawford του Red Dragon είναι πολύ πιο αποφασιστικός και σαφώς πιο εύστροφος από αυτόν του Manhunter, καθώς ο Crawford του Farina ήταν ένας άβουλος και ανόητος αστυνομικός, στα όρια της καρικατούρας. Προσωπικά, μου άρεσε καλύτερα η άποψη του Keitel.

Τώρα όσον αφορά στη σκηνοθεσία, δυστυχώς ο Ratner κατόρθωσε να μείνει πιστός στη φήμη του και να με απογοητεύσει. Η σκηνοθεσία από χλιαρή στο καλύτερό της, έως πλαδαρή, είναι εντελώς τυποποιημένη και χωρίς καμία, μα καμία προσωπική σφραγίδα δημιουργού. Ένα συνονθύλευμα Hollywood-ιανικών συνταγών για ταινίες δράσης και τρόμου, με αποκορύφωμα την ανεξήγητη έκρηξη ενός φλεγόμενου σπιτιού, έτσι για να κάνουμε και λίγο εφέ. Ο Ratner δεν καταφέρνει να εκμεταλλευτεί ούτε τις δυνατότητες του Spinotti και τις απίστευτες ικανότητές του να παίζει με τα χρώματα, και την ταινία κρατά ζωντανή μόνο το πολύ δυνατό της σενάριο. Όσο για τη μαεστρία του Mann, που καταφέρνει να εγχύσει απίστευτη δυναμικότητα, ακόμη και στις στατικές σκηνές του, ο Ratner ούτε από μακριά δεν τη βλέπει. Προσπαθεί να γεμίσει το σκηνοθετικό του κενό, με επιπλέον σκηνές που δεν υπήρχαν στο Manhunter, όπως οι σεκάνς που εξηγούν τη σχέση του Graham με τον Lecter, ή τα αίτια της ψυχωτικής συμπεριφοράς του Dolarhyde και ομολογουμένως είμαι ευγνώμων που, μη έχοντας διαβάσει το βιβλίο του Harris, μαθαίνω επιτέλους το πραγματικό φινάλε της ιστορίας. Το Manhunter είχε κατηγορηθεί για το ότι άλλαξε το φινάλε –αδίκως κατ’ εμέ- σε κάτι πιο απλό, αλλά το Red Dragon είναι αυτό που πρέπει να κατηγορηθεί για την άκρατη αμερικανοποίηση όλης της ταινίας. Δεν θα συγχωρέσω ποτέ τον Ratner γιατί κατέστρεψε την πιο μαγευτική και δυνατή σκηνή του Manhunter, αυτή με το ναρκωμένο κούγκαρ, επαναλαμβάνοντας την με τρόπο δολοφονικό, αλλά ίσως μπορώ να είμαι ευγνώμων που δεν κατακρεούργησε άλλη μια εξίσου δυνατή σκηνή του Mann, αυτήν με τον Petersen να φεύγει τρέχοντας από το άσυλο που φυλάσσεται ο Lecter, αφήνοντας την διακριτικά εκτός ταινίας. Η ανικανότητα του Ratner να διαχειριστεί μια τόσο δυνατή ταινία, επιβεβαιώνεται περίτρανα στη σκηνή που ο Dolarhyde εξομολογείται τα μεγάλα του σχέδια στον αιχμαλωτισμένο δημοσιογράφο, σκηνή που αντί για φόβο και δέος, καταλήγει να προκαλεί γέλωτα. Αντί για το σκοτεινό, σφιχτό ψυχολογικό θρίλερ του Michael Mann, το Red Dragon του Ratner είναι... μια απ’ τα ίδια, ένα αμερικάνικο θριλεράκι της πλάκας, που αντλεί τη βαρύτητά του από το γεγονός ότι είναι ένα ακόμη μέρος της τριλογίας και έχει πολλούς καλούς ηθοποιούς, που συνήθως κινούνται στα πλαίσια του ανεξάρτητου κινηματογράφου.

Αν θέλετε τη συμβουλή μου, μη σκεφτείτε πια ταινία είναι καλύτερη από την άλλη, μην κάνετε ούτε τη σύγκριση με τη Σιωπη των Αμνων – το Red Dragon δεν αντέχει τέτοιες συγκρίσεις. Πρόκειται για ένα από αυτά τα θριλεράκια που προτείνονται για θέαση με το έτερον ήμισυ εξ αριστερών, για να σας σφίγγει το μπράτσο, όταν η ταινία προσπαθεί να γίνει «τρομακτική». Ίσως έτσι να την απολαύσετε.

Red Dragon VS Manhunter, σημειώσατε 2.

---