---

Κυρ 03 Ιουλ 2005

Λουκία Ρικάκη

Στους συμμαθητές του, που ήρθαν από μακριά, χρωστά ότι παραμένει ανοικτό το σχολείο του χωριού του, ο 8χρονος Γιώργος Γερακιανάκης. Πρόκειται για το μοναδικό σχολείο στην Eλλάδα στο οποίο φοιτά μόνο ένας Έλληνας μαθητής. Όλοι οι άλλοι είναι Aλβανοί. H ταινία «Ο Άλλος» καταγράφει το ειδικό, αλλά και χαρακτηριστικό παράδειγμα του μονοθέσιου σχολείου στο χωριό Πατσίδερος στο Hράκλειο. Όλοι διδάσκονται ισότιμα, κάτι που διασφαλίζει η αφοσίωση του δασκάλου Γιάννη Φραγκιαδάκη. Ένα έργο καθημερινό, σύνθετο και ολοήμερο καθώς δεν περιορίζεται στην αίθουσα διδασκαλίας αλλά διευκολύνει και εξασφαλίζει τη συνύπαρξη με τους Aλβανούς που έχουν φθάσει τα τελευταία χρόνια στο χωριό. Oι μετανάστες είναι εκείνοι που φροντίζουν τη γη του χωριού και ελπίζουν κάποια μέρα, αν όχι οι ίδιοι, τουλάχιστον τα παιδιά τους να ριζώσουν εκεί και να φτιάξουν μια ζωή καλύτερη από τη δική τους...

Κυρία Ρικάκη, καταρχήν σας ευχαριστώ θερμά για τη συνέντευξη που μου παραχωρείτε. Ας ξεκινήσουμε με τη συμμετοχή σας στο 7ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης: η ταινία σας, «Ο άλλος» είναι βασισμένη σε προσωπικά σας βιώματα και έχοντας ως ερέθισμα ένα άρθρο εφημερίδας για κάποιο μονοθέσιο δημοτικό σχολείο στο νομό Ηρακλείου, ασχοληθήκατε με τη συγκεκριμένη περίπτωση.
Δε φοβηθήκατε ότι το συγκεκριμένο θέμα ίσως εγείρει συζητήσεις που ίσως πάρουν αρνητική κατεύθυνση, καθότι μία μερίδα ατόμων είναι ακόμα «ευαίσθητη», όσον αφορά τους οικονομικούς μετανάστες;

- Δεν το φοβήθηκα, αλλά είναι αλήθεια ότι ένα μέρος του κοινού μπορεί να αντιμετωπίσει έτσι την ταινία. Η πλειοψηφία όμως, όπως φάνηκε, και από τις προβολές στην αίθουσα, δεν το αντιμετωπίζει έτσι: αντίθετα μάλιστα, συγκινούνται, αλλά και διασκεδάζουν με τον τρόπο με τον οποίο καταγράφεται η συνύπαρξη των παιδιών με την καταλυτική παρουσία του δασκάλου τους.
Μπορώ να πω ότι θα ήθελα να γίνουν συζητήσεις και ίσως η ταινία να συμβάλλει στο να προτείνει μια άλλη προσέγγιση στο ζήτημα του φόβου και της καχυποψίας Είμαστε μια χώρα μεταναστών: για πολλά χρόνια καταφεύγαμε σε άλλες χώρες, σε αναζήτηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Εάν τολμήσουμε να δούμε τον εαυτό μας, τον πρόσφατο εαυτό μας στον καθρέφτη και να ανακαλύψουμε εκείνον τον μετανάστη που χρειάστηκε να ξεριζωθεί πριν από λίγα μόλις χρόνια, θα αντιμετωπίσουμε πιστεύω, με πολύ μεγαλύτερη γενναιοδωρία τους ανθρώπους αυτούς που τώρα καταφεύγουν στη δική μας χώρα.


Επενδύετε επαγγελματικά στο ντοκιμαντέρ με σταθερότητα. Πιστεύετε ότι η ελληνική πραγματικότητα από τη μια παρέχει θέματα προς αξιοποίηση και από την άλλη ευνοεί την ανάπτυξη και προώθηση των αποτελεσμάτων (ντοκιμαντέρ);

- Τι να πω, και ναι και όχι… Η δική μου εμπειρία με ό,τι ταινίες πρότεινα, υπήρξε τελικά θετική, αλλά αρχικά πολύ προβληματική. Και οι δύο πρόσφατες ταινίες, «Λόγια της Σιωπής» και «Ο Άλλος», αντιμετωπίστηκαν με απόλυτη καχυποψία από την απερχόμενη διοίκηση του κ. Χρονόπουλου. Τα ««Λόγια της σιωπής» ήταν παραγωγή του ΕΚΚ που είχε εγκριθεί πριν αναλάβει ο κ. Χρονόπουλος, αλλά, όταν ολοκληρώθηκε η ταινία, εμπόδισε με κάθε τρόπο την προβολή της στην αίθουσα. Έτσι, ανέβαλα μόνη μου τη διακίνησή της και ευτυχώς έφτασε να κάνει σε όλη την Ελλάδα (προβλήθηκε σε 39 πόλεις) περισσότερα από 40.000 εισιτήρια! Όμως, αυτό έγινε με απίστευτα πολύ κόπο και επιμονή και κουράστηκα διπλάσια. Η ταινία «Ο Άλλος» απορρίφθηκε παμψηφεί από το ΕΚΚ και τελικά ο Γιώργος Τζιώτζιος από την Playtime αποφάσισε να τη βγάλει στις αίθουσες, οπότε για μια κόμη φορά το επίσημο κριτήριο της πολιτείας συγκρούεται απόλυτα με εκείνο της αγοράς. Τι να κάνουμε, συνεχίζουμε να παλεύουμε στην κατεύθυνση που επιλέξαμε…


Πείτε μας λίγα λόγια τώρα, για το πρωτότυπο concept της νέα σας διαδραστικής ταινίας “Hold Me”. Η «απώλεια» είναι το κεντρικό θέμα του φιλμ: τι σας οδήγησε στην επιλογή του;

- Δανείζομαι τα λόγια ενός από τους συγγραφείς των ιστοριών που εστάλησαν μέσω internet, γιατί πιστεύω ότι με εκφράζει απόλυτα και τον ευχαριστώ, όπου και αν βρίσκεται, που μοιράστηκε μαζί μου/μαζί μας τα λόγια του.
«Το θέμα της απώλειας είναι τεράστιο κι ας είναι κυρίως οι απολεσθέντες έρωτες, το πρώτο που θυμόμαστε ή αυτό που μας πονάει περισσότερο. Νομίζω ότι "περιβάλλον" θέμα είναι αυτό της "απώλειας του χρόνου". Λυπούμαστε που χάσαμε τον χρόνο μας με έναν έρωτα που δεν "δικαιώθηκε" ή δεν "ευδοκίμησε". Θα προλάβουμε άραγε να καρπωθούμε τον επόμενο "επιτυχημένο"; Και όταν χάνουμε τα κλειδιά μας, τσατιζόμαστε, γιατί πάντα βιαζόμαστε και έχουμε "αργήσει" και χάνουμε "πολύτιμο χρόνο", ώσπου να τα βρούμε. Χάνω τον καιρό μου, ίσως, που σας τα γράφω όλ` αυτά, αλλά εσείς καλά κάνετε και ασχολείστε με την "απώλεια", γιατί ίσως μας βοηθήσετε να καταλάβουμε ότι "χαμένος χρόνος" είναι βέβαια η μεγάλη πλάνη από την οποία οι περισσότεροι υποφέρουμε νομίζοντας ότι επενδύουμε με όλες μας τις δυνάμεις σε ένα "μέλλον" που τελικά δεν έρχεται ποτέ... Και ας μην μιλήσω ακόμα για την "απώλεια του εαυτού" ή εκείνη την ρημάδα την "απώλεια της μνήμης", γιατί ο χαμένος χρόνος θα διογκωθεί εκρηκτικά...Πόσο θα ήθελα να κάνω πράγματα σαν αυτά με τα οποία εσείς καταγίνεστε. Όμως δεν έχω καιρό για χάσιμο... Ίσως πάλι και να `χω... Ίσως πάλι και να βρω... το νήμα ξεδιπλώνεται σιγά-σιγά, όπως κάποτε θα κληθούν να το ξεδιπλώνουν οι ιστοριοδίφηδες του μέλλοντος μέσα από τα δισεκατομμύρια των e-mails που θα κοιμούνται αναλλοίωτα σε εκατομμύρια παροπλισμένων σκληρών δίσκων, μια και σήμερα πλέον οι ιστορίες (και η ιστορία) γράφονται (και γράφεται) εν πολλοίς (έως κυρίως) με e-mails...Με αγάπη Γιώργος…»


Θα δραματοποιηθούν αυτές οι ιστορίες των αγνώστων σε σας ατόμων;

- Οι ιστορίες των ανθρώπων που εστάλησαν μέσω internet δε θα δραματοποιηθούν. Θα υπάρξουν στην ταινία, όπως ακριβώς τις αφηγήθηκαν. Τα δραματοποιημένα κομμάτια της ταινίας έχουν ήδη γραφεί και εκεί υπάρχουν ιστορίες από τη συλλογική και βέβαια αναπόφευκτα την προσωπική εμπειρία.


Πόσες ιστορίες σας απεστάλησαν;

- Γύρω στις 150.


Πόσες θα συμπεριληφθούν στην ταινία;

- Έξι με εφτά.


Με ποια κριτήρια έγινε η επιλογή τους;

- Η μεσότητα της αφήγησης, καθώς και ο βαθμός συγκίνησης που παρέχουν. Επίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξε και το κατά πόσον ήταν ολοκληρωμένες


Τι ρόλο έχει στο όλο concept το «Παιχνίδι της Αφής»;

- Απελευθερώνει το υποσυνείδητο και επιτρέπει την ουσιαστική λειτουργία της σκέψης. Έτσι, οι ιστορίες γεννιούνται πιο αβίαστα και καθίστανται πιο ζωντανές στην καταγραφή τους, νομίζω.


Υπήρξαν σχόλια-παρατηρήσεις αναγνωστών κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης και δημοσίευσης των ιστοριών;

- Πάρα πολλά.


Πού εστιάζουν τα πιο ενδιαφέροντα (σχόλια) από αυτά;

- Στη σημασία της εμπειρίας: όλοι την αξιολόγησαν θετικά. Στη συγκίνηση που ένιωσαν… άλλοι διασκέδασαν, άλλοι ανακάλυψαν πράγματα για εκείνους και για τους άλλους. Σίγουρα όλοι μοιράστηκαν (πράγμα που ήταν και η αρχική ιδέα, να μοιραστούμε) με τους άλλους, τις ιστορίες απώλειας και να νιώσουμε ίσως, λίγο πιο ανάλαφρα.


Πότε θα ολοκληρωθούν τα γυρίσματα;

- Ελπίζω ως το τέλος του χρόνου.


Και τώρα κάποια γενικότερα πράγματα: Νιώθετε πλήρης επαγγελματικά και δημιουργικά, από τη στιγμή που έχετε ασχοληθεί με όλο σχεδόν το πρίσμα των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων;

- Πλήρης φοβάμαι ότι μάλλον δε θα νιώσω ποτέ. Νιώθω όμως, πιο ήρεμη από παλιά.


Ποιο κομμάτι από όλο αυτό το καλλιτεχνικό φάσμα σας ικανοποιεί και σας καλύπτει περισσότερο;

- Όλα έχουν το ρόλο τους και καλύπτουν διαφορετικές ανάγκες. Κυρίως, μου αρέσει να ζω έντονα, αυτό διεκδικώ στο καθημερινό μου τοπίο.


Τα μελλοντικά σας σχέδια; Θα ασχοληθείτε με την τηλεόραση;

- Η ταινία «Κράτησέ με», ένα ντοκιμαντέρ για μια περιθωριακή, ενδιαφέρουσα γυναικεία προσωπικότητα, ένα επόμενο ντοκιμαντέρ που θα γυριστεί στη Σαουδική Αραβία και ελπίζω, ως γυναίκα, να καταφέρω να πάρω βίζα, για να πάω εκεί ντυμένη στα μαύρα….
Με την τηλεόραση, όχι πια, εκτός αν υπάρξει μια πολλή ενδιαφέρουσα ευκαιρία, εκτός συρμού, πράγμα μάλλον αδύνατο. Ασχολούμαι μόνο με την καταγραφή των παραστάσεων «Νύχτες Κωμωδίας» για το STAR CHANNEL.


Σας ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σας.

---