---

Δευ 13 Ιαν 2003

Clerks.

“I’m not even supposed to be here today!”

Ο Kevin Smith στην πρωτη του ταινια, καταπιανεται με τον Dante, τον υπαλληλο ενος ψιλικατζιδικου στο New Jersey. Και ενω -αν εξαιρεσουμε ταινιες με ντετεκτιβ, ληστες, η επιστημονες- σπανια στις ταινιες παρακολουθουμε καποιον να δουλευει, ενα απο τα χαρακτηριστικα που μας κερδιζει σ’ αυτην την ταινια, ειναι οτι κανουμε αυτο και μονο. Ο Smith μας παρουσιαζει ενα κανονικο εργασιμο οκταωρο απο τη ζωη του Dante. Και μαλιστα την ημερα του ρεπο του, την ημερα που ‘δεν επρεπε καν να ειναι εκει’.

Ο φιλος του ο Randal δουλευει στο video club ακριβως διπλα του. Οι δυο φιλοι, κουρασμενοι απο την ασημαντοτητα της ζωης τους, βαριεστημενοι, χαμηλομισθοι και ατυχοι, βλεπουν τις συναναστροφες τους με τους πελατες, τους οποιους μισουν, ως μια σειρα απο ψυχολογικες δοκιμασιες. Η φιλη του Dante, Veronica τον αγαπα και θελει να τον βγαλει απο αυτον τον στασιμο βουρκο, προσπαθωντας να τον πεισει να επιστρεψει στο κολεγιο. Η πρωην του, Caitlin, αρραβωνιαστηκε με εναν Ασιατη σχεδιαστη, αλλα επιστρεφει για λιγο στον Dante για να του κανει τη ζωη λιγακι πιο δυσκολη. Και ο Smith καταφερνει να συνδυασει την ταραχωδη προσωπικη ζωη του Dante με ενα σωρο απιθανα περιστατικα στον επαγγελματικο του χωρο. Η μερα του ξεκινα την αυγη, οπου ο Dante κοιμαται στην ντουλαπα. Τον ξυπνα το τηλεφωνο και μαθαινει οτι πρεπει να δουλεψει στο ρεπο του. Πινει τον καφε του στο καπακι απο το βαζο της ζαχαρης. Τα ρολα του καταστηματος δεν ανοιγουν γιατι καποιος εβαλε τσιχλα στις κλειδαριες. «Πολλοι βαρβαροι σ’ αυτην την πολη!». Φτιαχνει ενα αυτοσχεδιο πανο με βερνικι παπουτσιων: «Σας διαβεβαιωνω, ειμαστε ανοικτα» και ανοιγει το μαγαζι. Μια μερα στην ‘Κολαση του Δαντη’ αρχιζει και ενα σωρο απιθανοι πελατες ερχονται στο μαγαζι – απο ‘επαγγελματιες αντικαπνιστες’ και διεστραμμενους πορνογερους, σε ψυχαναγκαστικους παιδοψυχολογους και τα βαπορακια της γειτονιας (ο Kevin Smith στο ρολο του Silent Bob). Ο Quentin Tarantino, εγινε γνωστος ως ο υπαλληλος video club που ειδε ολες τις ταινιες του καταστηματος που εργαζοταν και μετα γυρισε το Reservoir Dogs και το Pulp Fiction. Ο σεναριογραφος/σκηνοθετης Smith, υπαλληλος video club και αυτος, δουλεψε πισω απο το ταμειο και μετα γυρισε μια ταινια για το ταμειο. Συγκεντρωσε το πενιχρο budget των 28 χιλιαδων δολαριων περιπου, απο την πωληση της συλλογης κομικς του, απο κρατικη αποζημιωση που πηρε οταν το αυτοκινητο του παρασυρθηκε απο πλημμυρα, αλλα και απο τα χρηματα που προοριζονταν για τα πανεπιστημιακα του διδακτρα και εβαλε το ονομα του στο πανθεον των ανεξαρτητων παραγωγων. Αν σκεφτει κανεις οτι ολη σχεδον η ταινια γυριστηκε μεσα και γυρω απο το ψιλικατζιδικο, ο Smith εκανε πολυ καλη δουλεια στο να βρισκει συνεχεια νεα σκηνικα. Και επειδη η ταινια βασιζεται σχεδον αποκλειστικα στους διαλογους της, υπηρχε ο κινδυνος να μετατραπει σε μια βαρετη σειρα σκηνων με ανθρωπους να στεκονται και να συζητουν. Εκτος λοιπον απο τους ακρως ενδιαφεροντες και πολυ αστειους διαλογους, ο Smith καταφερε με πλανα που διαρκως ανανεωνονται, να ξεφυγει απο αυτην την παγιδα εντελως ανεπαφος.

Περα ομως απο την επιτυχημενη του σκηνοθεσια, αυτο που πραγματικα κερδιζει σ’ αυτην την ταινια ειναι το φρεσκο του σεναριο. Ουσιαστικα, η πλοκη ειναι μηδαμινη. Η ταινια αποτελειται απο μια σειρα απο stand-up-comedy acts, και ο Smith φαινεται να διαθετει μια φυσικη, ενστικτωδη αισθηση της λεξης κωμωδια και εξαιρετικο ταλεντο στο να γραφει αστειους διαλογους, περιεργους μερικες φορες, αλλα παντα ευφυεστατους. Το σεναριο εχει μια πνοη φρεσκαδας, αλλα και ουσιας. Ειναι μια ειρωνικη ματια στη Generation-X και το λεγομενο X-istenialism, απο δυο χαρακτηρες ομως που καμια σχεση και επαφη δεν εχουν με τη γενια τους.

Τα μοναδικα αρνητικα της σημεια εντοπιζονται στον τεχνικο τομεα, για ευνοητους λογους: ο ηχος ειναι κακος, μερικες σκηνες εχουν πολυ χαμηλο φωτισμο, ενω αλλες ειναι θαμπες. Αν εξαιρεσουμε την υπεροχη παθητικα αποστασιοποιημενη ερμηνεια του Brian O`Halloran στο ρολο του Dante και τον σαρκαστικο Jeff Anderson στο ρολο του δυναμικου Randal –που οι δυο τους θετουν νεα standards για τα buddy movies-, οι υπολοιπες ερμηνειες ειναι σχεδον κατω του μετριου, με χειροτερη την ξυλινη Marilyn Ghigliotti ως Veronica. Ωστοσο το συνολικο αποτελεσμα των ηθοποιων φαινεται να δουλευει αρκετα καλα στο περισσοτερο μερος της ταινιας και το Clerks. καταληγει να ειναι μια απιστευτα ξεκαρδιστικη ταινια, που προτεινουμε ανεπιφυλακτα.

Βαθμολογια: 7.5/10

Πρωιμακης Ιωσηφ

---